Bir kere, milliyetçilik ve ulusalcılık diye ikiye ayırdılar. Bunu dünyanın hiçbir yerinde anlatamazsın. Diyecek ki peki ne bunlar? Milliyetçilik var, ulusalcılık var. Ne demek Nationalism? Bunun tarihsel kategorisi var, kapsamı belli, her şeyi belli. Bizde bu lafı ikiye ayırdılar; birine ‘milliyetçi sağcı' dediler, öbürü de kendilerine solcu dedi ulusalcılık dedi… Böyle uyduramazsın ki bu kadar yerleşik kavramları, böyle şey olabilir mi? Zaten  ‘ulusal sol’ olacak bir şey değil. Zaten tartışmasını çok yapmıştık. Ulusal sol diye bir şey olmaz.  Evrensel olur, yurtsever olur o başka.

Mustafa Kemal 'Türkiye’yi kuran Türkiye halkıdır' diyor. 'Türk halkı' demiyor”

Mustafa Kemal ve Kemalizm. Ben bu ikisini hayat boyu ayırdım. Bir tek Kemalizm yok, Kemalizmler var. Yüzüne Atatürk maskesi takmış rejimler var. Kenan Evren rejimi mesela Kemalist diyor kendisine. Bir nevi Kemalist kendine göre. Ondan önce o Recep Pekerler, Şükrü Kayalar onlar da öyle yaptılar. Bir sürü insan -büyük bir güç olduğu için ortada-  büyük bir kurucu lider olduğu için, onun adının arkasına sığınıp kendilerince Kemalizm icat eder oldular.

Mustafa Kemal’in sözlerinden okumak lazım.

'Nutuk' var, orada söyledikleri var. Mesela gelelim en önemli lafına, bence o kadar dikkatle seçilmiş kelimeler ki o devirde. Kurtuluş Savaşı’ndan çıkılmış ama diyor ki 'Türkiye Cumhuriyeti’ni kuran Türkiye halkına (Türk halkına değil Türkiye halkına), Türk Milleti denir.' Şimdi ‘nation’ yani ‘ulus’ olduğu zaman evet Fransız, Fransa Cumhuriyeti gibi o zaman o ismi alıyor ama devleti kuran için Türkiye halkı diyor, Türk halkı değil. Türkiye’nin halkı! Nasıl ince bir şekilde bunu koymuş, buna bakmak lazım. Sonra onun ordusu yıllarca ‘Efendim Kürt yoktur, o yoktur, bu yoktur ya da Türk’tür, Türk’e hizmet etmeyin yok olacaktır’ falan…Peki, var mı Atatürk’te böyle bir şey? Demiş mi? Uluslaşma süreci, ulusal onur kazandırmaya çalışıyor. Onun için ben Kemalizmler meselesinde her zaman bu tartışmanın yanlış bir şey olduğunu gördüm. Herkesin kullandığı oportünist bir şey. Ama öze gittiğinde en son sözlerinde ‘Ben size hiçbir dogma bırakmıyorum değişmez kural bırakmıyorum. Çağın gereklerine ve bilime göre davranacaksınız’ diyor. Artık bunu dedikten sonra ne kaldı geriye… İzmit istasyonunda 1922’de İstanbul’dan gelen gazetecilerle buluşuyor. Orada buluştuğu zaman Falih Rıfkı Atay’ın ‘Peki paşam Kürtler ne olacak?’ sorusuna verdiği cevap o kadar aydınlatıcı ki... Neden Kürt politikacılar buna sahip çıkmıyor? Niye bu konuşulmuyor? Orada diyor ki Kürtler ve Türkler iç içe yaşar. İç içe geçmiştir sahiden ailelerimiz. Alevi-Sünni evlilik engeli var ama Kürt-Türk evliliği engeli yok. Dolayısıyla, iç içe geçmiştir. Kürtlerin özel yaşadığı bir bölge ve onu böyle ayıracak bir şey yok, öyle bir durum yok diyor. Dolayısıyla bu durum tespit edilir. Kürtlerin çoğunlukla yaşadığı illerde muhtariyet verilir, özerklik. Ama tabii 1925 Şeyh Sait İsyanı’ndan sonra, ki o bence Kürt isyanından çok hilafet isyanıdır, halifeliği geri getirme amaçlı gerici isyandır.

“Biz birbirimize mahkumuz. Bu ülkeden Türkler de Kürtler de yok olmayacak çünkü”