Memed Heyva Sor memed@salihtas.net
27/02/2022
Rojê yew
xort û yew enbazê xwi qahwexane di leqa yewbînî benê. Enbazê enê xortî, lajê
şêxî yo. Yew sohbeto derg ra pey, xort û lajê şêxî wardenê, ki şorê keye. Xort
û lajê şêxî verê ki mîyanê qahwexane ra vejîyê, dekenê têsere, ki emşo şerap
bişêmê (borê). Yew şêwirîyayîşo kilm ra pey, lajê şêxî enbaz dê xwi ra vano:
Enbaz. Xort vano: Kerem biki, vaji. Lajê şêxî vano: Enbaz, ha to rê enê perey, şo dikan ra di şûşan yê şerab
û tay fîkî (meywe) marê bierîni bîyari. Xort vano: Nê…
nê, nêbeno. Ti eyro meymanê mi nê. Ez peran nêgêna. Lajê şêxî vano: Nê….
enbaz nêbeno, ti gerê bigîyê. Hal û wextê to rind nîyo. Welhasil xort peran gêno. Lajê şêxî xatir xortî ra
wazeno, qahwexane ra vejîyeno şono keye. Xort şono dikan ra di şûşan yê şerab û
çend kîlo fîkîyan erîneno, mîyanê dikanê fîkîyan ra vejîyeno şono keye. Senî ki xort
reseno keye, maya xortî vana: Laji mi, ti amey. Xort vano: E… dayê, ez hama. Xort vano: Dayê, enê çî-mî bigî ma rê bihedirni. Lajê şêxî emşo
meymanê ma wo. Maya xortî vana: Serî û çiman ser lajê mi. Lajdê xwi desta çî-mî gêna û
şona mîyanê heyata zerî. Maya xortî wer hedirnena. Eno
nabên di wext epey vîreno. Yew midet ra pey, berê banê xortî cenîyeno. Xort
şono berî ver, hewnîyeno, ki lajê şêxî yo. Xort Lajê şêxî dawetê mîyanê banî
keno. Maya xortî yena mîyanê odî hal û xatirê laj dê şêxî persena. Dim ra maya
xortî hewna pey di şona mîyanê heyat. Yew midet ra pey, maya xortî wer gêna ana
xortî û lajê şêxî ver di ronena. Xort û lajê şêxî wer wenê. Maya lajikî sifrê werî jîni vera
hewanana, dim ra fîkîyan ana jîni ver di ronena. Xort dest bide keno şûşa şerabi
akeno. Xort û lajê şêxî şerab şimenê. Yew midet ra pey, maya xortî dekuwena mîyanê odî, lajdê
xwi ra vana: Lajê mi. Xort vano: Kerem biki dayê, vaji ti vana çi. Maya xortî vana: Lajê mi aya çîyo şima şimenê. Xort vano: Dayê, eno şurûbo, ma şimenê. Maya xortî vana: Wî…. lajê mi qurban, eno çend rojî yo mi serd giroto, ka
hela tikêkê bidi ezî bişima, belkî faydê şuribî mi rê zî bibo. Xort vano: Nê…. nê dayê, eno surûb to rê nêbeno. Eno nabên di lajê şêxî, xortî ra
vano: Enbaz, tikêkê bide wa maya to bişimo. Eno surûb serdî rê
zaf rindo. Enê vatişanê laj dê şêxî ra pey,
xort şerabi dekeno yew qedeh (liwan), qedeh dano marda xwi dest. Maya xortî
qedeh gêna bena fek dê xwi ver, qedih xwi ser di kena. Yew midet ra pey, maya xortî vana: Qirban, şima roşê. Ez şona mîyanê heyata (kîler) zerî di
tikêkê ardan eleg (muxul) kena. Maya xortî şona mîyanê heyata
zerî. Lakim serê marda xortî dest bide bîyo hêdî hêdî gêj bîyo. Maya xortî
mîyanê heyata banî di dest bide kena ardan eleg kena. Eno nabên di lajê ja wardeno şono
mîyanê heyata banî, wazeno ki hela veyno wezîyetê marda jê senîno. Xort şenî ki
şono mîyanê heyata banî, ki çi veyno. Ki maya jê ardan teştî sero nê, ha ’erdî sero eleg
kena. Xort marda xwi ra vano: Dayê,
dayê….. Maya xortî vana: Kerem
biki, vaaajiiii, laajêê mi, ti vane çiiii. Xort vano: Dayê
dayê, qey ti ardan teştî sero eleg nêkena, ardî heme rijîyayê ´erdî ser? Maya xortî vana: Lajê miiiii, marda to rê heme ca bîyo teşt, heme ca
bîyo teşt.
SIL
Rojê yew
xalo, cenî ya xwi û yew lajê xwi benê. Hal û wextê xaloy zaf rindo. Debara
xaloy zaf weşa. Wext û dewran vîreno. Lêjê jîn beno xort. Lajê jîn naşti -
daşti dormê keynan di cirît fîneno, kira qali may û pêrdê xwi ra dawa zewajî
keno.
Rojê xalo û
yew mêrdimê (’ekrabê xwi) xwi raştê yewbînan yenê. Xalo û mêrdimê xwi hal û
xatirê yewbînan persenê.
Mêrdimê
xaloy vano:
Keye û kulfetî senînî, rindî, başî. Lajê şima senîno,
weşo? Xalo vano: Lajik weşo, xulamê to bo, lew to destandê ra nano.
Heme kes baş o. Bira ti û gedê xwi weşbê. Homa axret û îman bido to. Homa ’emrê
to derg biko. Lajê ma bîyo xort, madir dawa zewajî keno. Mêrdimê
xaloy vano: Ox ox.... Homa jê aqil û faam biko. Homa lajê şima
star biko, Homa miradê lajdê şima bi zerda şima biko. Homa şima rê verdo.
Mêrdimê mi, eg ti goşa mi danê, şo keyna bira dê xwi laj dê xwi rê biwazi. Çiqa
nêbo gonîya şima ya. Gonî nêbena awk. Çiqas nebaşbo zî, rojanê tengan di
miheqeq qesba ja go şima rê biveşo. Qesba keyna da şarî, kesî rê nêveşena. Xalo vano: Mêrdimê mi no delal, ti raşt vanê. Lakim ez keyna bira
dê xwi lajdê xwi rê nêwazena. Ez birakeynada xwi ra weş nîya. Yew
dostê mi esto. Ez zaf dostê xwi ra weşa. Eg Homa qismet û nesîb biko, ez keyna
dostê xwi laj dê xwi rê wazena. Mêrdimê
xaloy vano: De
ti xwi rê zanê. Kêfê to senî wazeno ana biki. Ê mi yew temî û nesîheto
ez vana. Ez hêvî kena wa hezê to bo. Ti rojê înşalla poşman nêbenê. Ez
hêvî kena veyv û lajê to yew ’emro derg yewbînî reyda vîyarnê. Yewbînî reydir
pîr û kal bê. Yew wexto kilm ra pey xalo şono
keyna dostê xwi lajdê xwi rê wazeno. Nabên ra çend aşmî vîreno. Rojê mêrdimê
xaloy û xalo rana raştê yewbînî yenê. Hal û xatirê yewbînan persenê. Hal û
xatir persayîş ra pey, mêrdimê xaloy vano: Mêrdimê mi, veyva to înşalla bi zerda şima ya, înşalla
goşa şima dana. Xalo xorîn
ra yew ax anceno, domneno vano: Mêrdimê mi, ez şîya mi dikan ra yew çiwalê şekir
girot, lakim sil vejîya, sil.
MÊŞO
Rojan ra
rojê yew kurd o dewlemend beno. Kurd o dewlemend, şeş keyney û yew lajê jê
estê. Kurd o dewlemend, lajê xwi zaf bi delalî pîl (gird) kerdo. Yew qala lajdê
xwi bi didi nêkerda. Kurd o dewlemend û lajê xwi, yewbînan rey di heze pî û laj
nê, heze yew bira, heze enbazê yewbînan bê. Dewran û wext vîreno. Lajik dawa
zewacî pêrdê xwi ra keno.
Pî lajikî
vano:
Lajê mi, zera to keyna kam camêrdî di bibo, mira vaji
ez şona to rê wazena, ti qet mereq meki. Lajê jê
vano: Bawo, ti gerê mi rê di (2) cenîyan biwazê bîyarê. Pî lajikî
vano: Lajê mi, ez verê to rê yew cenî ana. Ki a cenî qîmê to
nêkerd, bi soz ez to rê yewna cenî ana. Lajik bi enê
vatişan yê pêrdê xwi zaf hêrs beno. Pêrdê xwi ra cigrîyeno û bi hers vano: Bawo! Ti henekê xwi bi mi kenê. Ti mi ra bawer nêkenê.
Ez yew xortê do zaf şidîyaye û jêhatî ya. Ti gerê mi rê di cenîyan bîyarê. Pî lajikî
vano: Lajê mi, ez verê to rê yew cenî ana. Di aşmî ra pey,
soz ez yewna cenî to rê ana. Kurd o
dewlemend û lajê xwi bi enê vatişan sero pêkenê. Kurd o dewlemend şono keyna
yew camêrdî lajdê xwi rê wazeno. Hewt rojî û hewt şewî veyve keno. Yew şahî,
yew him û gimi kuwena ay mentîqan. Welhasil lajik veyvê xwi keno. Veyvê lajikî
ser di yew aşmi vîrena. Yew rojê do
omnanî yo. Kelkela
mîyan dê rojî ya. German ra mêrdim binê seyanê daran di dayax nêkeno. German
ra mêrdim keno biteqo. Lajê kurd o dewlemend hewşê ban dê xwi di, binê seya
dara tiwêr di, mîyanê xwi bi qirmê dara tiwêr şana wo, xwi ra şîyo, rakewto. Eno nabên di dormê dara
tiwêr di vingi vinga mêsana. Yew mês nişena, yewê wardena. Mêsî, yew hawa bi lez
xebitîyenê, kes vatê qay mêsî yewbînînan reyda dekewtê têqerez. Yew midet ra
pey, kurd o dewlemend yeno mîyanê hewşî. Kurdo dewlemend zî wazeno ki binê seya
dar a tiwêr di pal bido, biney rekuwîyo. Kurd o dewlemend senî ki şono binê
seya dara tiwêr, hewnîyeno ki lajê jê ha hewndo, sere û dormê fek û vinan dê
laj dê jê sero vingi vinga mêsana. Eno nabên di yew mêsi şona vin (pirnik) da
laj dê jê ya nişena. Wexta ki mêsî şonê finda lajdê jê ya nişenê, lajê jê biney
vinciqîyeno, bi destan reydi mêsan xwi ra qewirneno, dim ra hewn di vano: Nê, bawo nê. Ez nêwazena. Di cenî mi rê lazim nîyê.
Yew cenî mi rê besa… zêdeya zî. Pî jê xwi
pîze di vajîyeno, vano tiro… de şo ha.... ti bi yewê qayîl nêbînê.
GELO ÇIRÊ
MERDO
Rojan ra
rojê yew kurd o zaza (dimilî) mîyanê dew da xwi ra vejîyeno, bi rêwîtî şono
yewna dewa zazan. Yew rojê do omnanî yo. Kurd o zaza istor da xwi weniştewo,
hêdî hêdî rayîdê xwi domneno. Epey rayîdşîyayîş ra pey, kurdo zaza nizdîkê
mentîka dew da zazan beno. Eno nabên di kurd o zaza hewnîyeno ki yew colê
mêşnan ha bêwayîr, bi serê xwi ya, ha çereno.
Kurd o zaza
naşti - daşti dorme ra henîyeno, ferq keno ki şiwane binê seya yew dar di
qelibîyaye wo.
Kurd o zaza
istor romeno dari het, hêdîka istor da xwi ra peye beno, dim ra yew - di vengî
veyndano, vano:
Şiwane, şiwane... Veng kera ra vejîyeno, lakim şiwanî
ra nêvejîyeno. Kurd o zaza
hewnîyeno ki şiwane merdo. Kurd o zaza rana naşti - daşti dorme ra hewnîyeno,
eno nabên di çimê jê bi gilê dar ra kuweno. Kurd o zaza hewnîyeno ki yew tewre
gilê dar ra leqnaye wo. Kurd o zaza hêdîka tewre gildê dar ra roneno, tewre
akeno hewnîyeno ki mîyanê tewrî di yew lete nanê gilgilî û yew serê bîyazî
esto. Kurd o zaza faam keno ki şiwane zî zaza yo. Kurd o zaza
nanê gilgilî ra, pîyazî ra û şiwanî ra hewnîyeno, dim ra melûl melûl serê xwi
nopol dopol têşaneno, vano: Hala
hala ... nanê jê esto û pîyazê jê esto, gelo çirê merdo? - PEYNÎ - Derheqê nûştoxî di Memed Heyva Sor (Mehmet Üzel), 1961 di dewa qeza
Pîranî, Himbêl di hamo dinîya. Memed Heyva Sor wendegeho sifteyên (´ewilî) dewa
Himbêl di wendegeho wertî Gêl (Egil) di, wendegeho seneetî zî Amed di wendo. Memed Heyva Sor wextono ki dest bi wendegehê seneetî
kerdo, eno nabên di şoreşgeran şinasneno, şoreşgeran reyda beno enbaz. Memed
Heyva Sor 1979 di wendegehê seneetî ra beno mezûn. Eynî serri di MTA (Maden
Teknik Arama) di dest bi kar kerdo. Memed Heyva Sor mîyanê xebata xizmetê Kurdistanî
24.8.1980 di mîyanê şaristanê Amed di mentîqa rezan (baglaran) di şew teqrîbena
seet 22.00 terefê kesanê sîxuran yê ki endamê îstixbaretê netew dewlet a
Tirkiya (MÎT) bî û mîyanê rêxistina Halkin Kurtiliş di kar kerdênê, birîndar
beno. Ena birîndarey ra pey Memed Heyva Sor beno felc, heme jîana xwi sandalîya
gironekên (tekerlekli sandalya) sero yo.
Memed Heyva Sor xebata xwi ya şoreşgerey û welatparêzey
ra mecbûr 1986 di welat terk keno, verê şono welatê Sûrîya, yew midet ra pey
şaristanê Şamî ra şono Swêd di bi ca beno. Memed Heyva Sor Swêd di zî qandê
xizmetê Kurdistanî xebata xwi domneno. Memed Heyva Sor û bi tay enbazan 1993 di
sazî ya însanetey (humanîter) Heyva Sor a Kurdistan beşê Swêd damezranenê
(kuruyorlar). Memed Heyva Sor serra 1993 ra heyanî serra 2010 serekê Heyva Sor
a Kurdistan yê beşê Swêd keno.
|