Rojê yew çeqmaqçî serê sibay rew mîyanê ban dê xwi ra vejîyeno şono mîyanê sûk a Amed di yew koşe di dezgeyê xwi roneno. Yew bekçi yê şaredarey zî, semedo ki çend qurişî bertîl (rişwet) çeqmaqçî ra bigî yo, hertim şono belay xwi bi çeqmaqçî saweno.

Çeqmaqçî çend hewî bertîl (rişwet) dano bekçî. Lakim, bekçî ray tamijîya wo. Benkçî dî-rê rojan ra ray, şono belay xwi bi çeqmaqçî saweno. Rana yew rojê do şilî ya. Çeqmaqçî şono mîyanê sûk di cay herrojênî di dezgeyê xwi roneno. Aw roj karê çeqmaqçî weş nêşono.

Eno nabên di çeqmaqçî ray xwi ra cor hewnîyeno, ki bekçî ha cor di yeno. Senî ki çimê çeqmaqçî bi bekçî ya guneno, heze ki çimê jê bi rihistînî ya bikuyo, ca di qedûmê çogan yê çeqmaqçî şikîyenê. Çeqmaqçî xwi pîze di vano eno kutikzay kutikî, belay xwi mi sawito, rana ha yeno.

Çeqmaqçî hama temam qala xwi nêqedênaya, bekçî bi hers vano:

• Mi to ra nêva gerê ti dezgeyê xwi ewta di nêronê.

  Çeqmaqçî, vano:

• Bekçî beg, mebi sebebê risqê gedan dê mi. Yew zirarê mi nêresa wo bi to. Eyro karê mi weş nêşîyo.

   

  Senîki çeqmaqçî vano karê mi weş nêşîyo.

  Bekçî bi hers vano:

• Rew dezgeyê xwi ewta ra hewoni.

   

  Çeqmaqçî mecbûr dezgeyê xwi hewonano, bi hêrs şono keye. Çeqmakçî senî ki reseno keye, dezgeyê xwi mîyanê keyî di roneno, bi hêrs keye ra vejîyeno şono mîyanê sûki. Çeqmaqçî çend qurêşê ki aw roj qezenç kerdbî, dano pê yew şûşa şerabi gêno. Xayê çeqmakçî hêrsê xwi vindarno. Çeqmaqçî şûşa xwi gêno şono keye. Keye di şeraba xwi şimeno. Yew wexto kirr ra pey çeqmakçî mîyanê ban dê xwi ra vejîyeno şono şaredarey ver.

  Çeqamaqçî dî-rê ray şaredarey vero şon û yeno, xeberî (neggî) bekçî ra dano. Bena biribir a çeqmaqçî. Çeqmaqçî ray hewnîyeno ki yew polîs ha cor di vejîya ver bi jê ya ha yeno.

   

  Polîs, hema temam xwi bi nizdîyê çeqmaqçî nêkerdo, çeqmaqçî fek nengan (xeberî) ra verdano, vano:

• Çiqas bekçî estê, indi zî polîsî estê abê...

ÇÎZO VÎZO NÊZANA

Rojê ki yew kelekvan, êzimê ki daristan di vetî bî, kirêşeno beno çemî (roy) ver. Kelekvan êzman kelek wenano. Kelekvan ki wenayîşê êzman temam kerd, kelek mîyanê awka çemî di hêdî hêdî ver bi şaristan yê Amed herikneno. Zaf wext, tay wext kalekvan reseno şaristanê Amed. Kelekvan êzman kelek serra roneno, dest bide keno êzman kirêşeno beno meydanê êzman di ´erdî sero pêser neno. Eno nabên di seraf ê (tucarê) êzman, naşti-daşti dormê kome dê êzman yê kelekvanî ro şonê yenê. Welhasil yew seraf beno mişterîyê êzman yê kelekvanî. Yew bazar o derg ra pey, kelekvan û seraf bazarê êzman sero pê kenê.

Kelekvan irotişê êzman ra pey, peran dekeno xwi tonik (cêb) raşt vera xwi dano mîyanê sûk a Amed. Kelekvan, semedo ki lazimeya kur û kulfetanê xwi temîn biko, naşti-daşt mîyanê sûk ra gêreno. Kelekvan ki mîyanê dikanan di lazimeya kur û kulfetanê xwi temîn kerd, rana dekuweno rayîdî ser mîyanê xeyalan di verbi çemî ya şono.

Kelekvan hewnîyeno, ki ha kişta rayîdî di yew kes dezgehî verdo cîgera pewta iroşeno. Kelekvan şono cîgerpewtoxî ra çend şîşanê cîger erîneno. Cîger pewtox çend şîşikan ra cîgeri anceno, dekeno mîyanê yew parçê nanê pofikî (nano somin), dim ra dano kelekvanî dest. Kelekvan cîger gêno dekeno mîyanê heqîbî. Seni ki kelekvan reseno çemî het, çemî vero ´erdî sero roşeno, dim ra hêdîka nano pofiko ki parçê cîger mîyan do, mîyanê heqîbî ra vejeno, dest bi werdişê cîger keno.

Eno nabên di yew parçê cîger mîyanê nanê pofikî ra kuwena ‘erdî ser.  Kelekvan destê xwi ’erdî serra çarneno, bi fitûta (parçê) cîgera pewta gêreno. Yew-di sanîyan ra tepîya, destê kelekvanî bi yew çîyo nerm guneno. Bê ki kelekvan bewnî çîyo nerm çiyo, bi destan ´erdî serra gîno dekeno mîyanê nanê pofikî. Ti nêvanê herûnda cîger di, leyrê beqî (qirincîli) dekewto mîyanê nanê pofikî. Kelekvan gaz bi nanê pofikî ro dano. Kelekvan senî ki dest bide keno mîyanê gepa xwi di loqmê nanî caweno, bena çîzi-çîza leyrê beqî.

Kelekvan, vano:

• Çîzo vîzo nêzana, mi perê xwi da wo.

   

   

  Kelekvan: Mêrdimo ki êzman keleki ser nano beno iroşeno.

  Kelek: çend meşkê (tuluk) pufkerde yê, têrêz  di ronayey, daran fînenê ser, mîyanê çemî di wezîfê sal (kayik) veynena.

  BÊNAMÛSÎ DINYA DI ZAFÎ

  Dewa Himbêl di yew wextê do kehen di seni bîyo nêzana, vanê dewa Bîrsin ra yew camêrd ´Evdo yê Îboy dest ra kişîya wo. Mi ´Evdo yê Îboy dî. Namê cenî ya ´Evdo yê Îboy, Mediki bî. Medik dewa Heselm ra bî. Mi Medik zî dî. Wexta ki ´Evdo yê Îboy mahkûmo, şewêk erê yê şew yeno keye. ´Evdo yê Îboy cenî da xwi ra vano:

• Medê dew di çi esto, çi çinîyo?

  Medik dest bide kena hedîsê ki mîyanê dew di qewimîyayê, yew yew ´Evdoy rê rêz kena, dim ra vana:

• ´Evdo, ardê ma qedîya yê:

  ´Evdo,  vano:

• Temam. Ti siba çiwalan yê tenî herri weni bigî beri Henarok arê dê ’Elî keyay. ’Elî keyay ra vaji, ez cenî ya ´Evdo yê Îbo ya, bê nobi arişê ma tahneno.

  ´Evdo yê Îboy a şewi coserra rew dew ra vejîyeno hewna pey di şono koho. Çend rojî ra pey hewna şanêk ´Evdo yê Îboy yeno keye cenî da xwi ra vano:

• To ariş berd arê di tana, ya nê?

  Medik vana:

• Nê mi arêş nêtahna. Arê pir bi. Nobi çinêbî. Mi ’Elî keyay ra vat ez cenî ya ´Evdo yê Îbo ya, arişê mi bitahni. Aşvançî ‘Elî keya vat wakê ti ha veynena mêrdimî arê di zafî. Nobi çinîya. Vinderi ez enê kesan ra persa, ki yew noba xwi bido to, ez tenê to tahnena. ’Elî Keya naşt-daşt kesan ra persa. Lakim çewerî noba xwi nêday. Mi çiwalê tene dê ma arê di verday. Ez siba hewna şona arê.

   

  Senî ki ´Evdo yê Îboy enê vatişan fekê Medik ra eşnaweno, bi hêrs dadono bi darê û tifing dê xwi mîyanê banî ra vejîyeno şono.

  Medik vana:

• ´Evdo! `Evdo… Ti ena şewa tarî şonê kora?

  ´Evdo vano:

• Ez şona arê dê Elî Keyay. Ez gerê ’Elê keyay arê di bikşa. Senî tenê ma nêtahna wo.

  ´Evdo yê Îboy bi hêrs mîyanê banî ra vejîyeno. Nêm saati ra pey ´Evdo yê Îboy hewna pey di agêreno yeno mîyanê banî. Medik hîdîka ´Evdo yê Îboy ra persena, vana:

• ´Evdo, qey ti rew pey di agêray hamey, to keye di çîyê xwi vîra kerdo?

  ´Evdo bi hêrs Medik ra vano:

• Lila Medê, Medê…. mi yewê kişt ez bîya mahkum. Ez ‘Elî keyay zî bikşa, siba (meyşti) yewna bênamûs vejîyeno. Bênamûsî bi kiştiş nêqedîyenê.

   

  KAM VANO EZ ŞIWANEYA….

   

  Demser zimistan bi. Şew ra vewra ki varaybî çogêk kewtbî ´erdî ser. Serê sibay şefekê rew coserra bi vîci vîca mîçikan û veyndayîşê dîkan dewijê dewa Himbêlî hewno şîrîn ra xwi hesîyaybî.

  Wext ver bi taştare bi. Eyan panka bi. Asmên sayî bi. Heme ca vewr ra sipî kerdnê. Gilîçikê daran yê tiwêran giranêya vewr ra verbi cêr daliqyaybî.

  Yew şemate, yew şêwi şêwi, tewir tewir vengî mîyanê dew ra hameynê.

  Qorê dewijan semedo ki terş û dewar alif boro mîyanê hewşan û axpînan di vewr sero velgo wişk daçiknabi, vaş û sapo wişk zî vewr sero raşênabi. Terş û dewar xwi bi yewbînî vero kerdênê, bi ´ecele şînê velg, sap û vaşo wişk werdênê.

  Tay dewijan zî semedo ki mî û kavirî simer û cew borê mîyanê hewşan di cirnê darênî ronaybî, simer û cew têmîyan kerdbi, dekerdbi cirnanê darênan. Mîyan û kaviran bi ´ecele serê xwi yewbînî vero kerdbi cirnanê darênan di simer û cew werdênê. Yew yew kavirê wirdîyekî zî semedo ki cew û simer borê serê xwi mîyan verro kerdênê xwi rê ca akerdênê.

  Yew yew keynê ´ezebî û cenî yê veyvekênî yê dewijan semedê malbat û awk werdişê terş û dewarî, kinê awki, resne, kendîr û rîtikî dekerdbî xwi binçengan satilî destan di mîyanê dew ra vejîyaybî, şînî bîran û ênîyan ra awk ardênê.

  Gedê dewijan zî axpînan û silgoyan sero kaykerdênê. Qorê gedey axpînan di gudvewri daynê bi yewbînan ro, qorin zî xwi kaşan di vewr sero sûriknaynê.

  Yew yew vengê bermîyê pêçekan yê şenikan mîyanê dew ra hameynê.

  Verbi şan, semedê nimajê mexrebî, bi azan veydayîşê malay, yew bêvengey dew xemilnay bî. Dewijî mîyanê banandê xwi di werdişê şamîya şanî ra pey dekewtbî mîyanê boy girotişî. Gedê dewijan şîbî kêdê cîranan dê xwi istanikvatoxan ra goştareya istanikan kerdênê. Qorê camêrdê extîyarî û xortê dew semodo ki şewê zimistanî yê dergî vîrê, mîyanê keyan di cemhatan di goştarêya teraqvanan kerdênê.

   

  ´Evdo yê Îboy şanêki mîyanê bandê xwi ra vejîyeno şono kêdê yew dewijdê xwi. Wexta ki ´Evdo yê Îboy şono kêdê dewijdê xwi hewnîyeno ki mîyanê odî di çend camêrdê extîyarî û çend xortî zî ronişte yê. `Evdo yê Îboy selam dano cemhetî, vano:

• Selam û elykum.

   Cemhet selama `Evdo yê Îboy bide açarneno vanê:

• Eleykom meselam.

  Dewij bi îzet û îkram ´Evdo yê Îboy kerem keno ´erdo doşegê peşmênî sero dano roniştiş. Cemhat mîyanê odî di soba germ verdi ronişte wo. ´Evdo yê Îboy cemhatî rê germ germ bahsê wextê mahkumeya xwi keno. Cemhat heme bi dîqet goştarêya ´Evdo yê Îboy kerdênê. Wexta ki ´Evdo yî Îboy bahsê mahkumeya xwi kerdênê, eno nabên di mîyanê cemhatî ra yew dewij hil û gam dekweno nabên vatişanê ´Evdo yê Îboy nême di birneno. ´Evdo yê Îboy bi bêxwiwîyey û bêmalîfeteya enê dewijî eciz beno, dejeno, dayax nêkeno vano:

• Kam vano ez şiwane ya, eno bêmirad vano ez kutika.

  QORSANEYA TEYARA

   

  Yew wext di qorsanêya teyaran meşûr bî. Rojan ra rojê, dî-rê kurdî zî têdir şêwirîyenê ki teyera biremnê. Kurdî teyara remnayîşî sero bi yewbînî kenê. Rojo bîn, semedo ki pîlanê xwi bîyarê bi ca, şonê xwi rê bilêtan yê teyara erînenê. Rojêk mendo, ki teyara bi hewa bikuwîyo.

  Kurdî têrey da şonê meydanê teyara. Wextê hawakewtişê teyara nizdî bîyo. Rêwîyê teyara tek tek şonê mîyanê teyara kursîyan sero roşenê. Enê wirdî kurdî zî şonê mîyanê teyara di kursîyan sero roşenê. Teyara hewa kuwena. Yew midet ra pey wirdî kurdî pîlanê xwi anê bi ca, teyara remnenê benê yew welat di ronenê. Polîsî, sekenê nêkenê nêşênê teyara kurdan desta bigîyê.

  Eno nabên di yew rêwî yo ki bi ´eslê xwi kurdo, polisan ra vano:

• Ay qorsanî kamî, kam milet ra yê?

  Şefê polîsan vano:

• Ay wirdî qorsanî, kurdî.

  Rêwîyo kurd, polîsî ra vano:

• Polis beg! Ez şima ra vaja  kes senî ay qorsanan teslîm gênê.

  Şefê polîsan vano:

• Kerem biki, vaji.

  Rêwî yo kurd vano:

• Kurdî, govend girotiş ra zaf hes kenê. Şima veynda yew dawilvan û yew zirnavanî bidê. Wa dawilvan dawila xwi bikuwîyo, wa zirnavan zî zirna xwi biceno. Dawilvan û zurnavan wa verbi teyara şorê.

   

  Polîs veynda yew dawilvan û zirnavanî dano. Dawilvan dawili kuweno, zirnavan zî zirna ceneno hêdî hêdî verbi teya ra şonê. Eno nabên di, di kurd ê  ki teyara remnaya senî ki vengê dawil û zirna eşnawenê, ca di dekuwenê têdest, bi govend gurotiş hêdî hêdî mîyanê teyara ra vejîyenê. Wirdî kurdî govend girotiş ro sûr bîyê, teyara xwi vîrî kerda. Polîsî bi ena deki (fen), qorsanan tepêşenê.

   

  Yew qala verênan esta vanê:

• Ki kermê dari, dar ra nêbo, dar caran pûç nêbena.