Memed Heyva Sor memed@salihtas.net
22/12/2021
Rojan ra rojê yew tirk û yew kurd,
yew qeza qerekol ê Tirakiya di têhet eskerey kenê.
Rojêk mesûlê qerekolî veynda esker ê
nobedarî dano û bi yew fengê do berz, vano:
Enê celbanê eskerîya beri bidi filan
eskeran, wa berê dewon ro vila bikê! Esker o nobedar başnanê niggan dê
xwi dano pêro, vano: Serî ser mesûlê mi! Dim ra bi lez ode (wede) ra
vejîyeno. Eskero nobedar, ca di vatişê
sereskerî (qumitanê) cendirmê tirk û kurdî resneno, bi yew vengdo berz vano: Enbazênê! Seresker vat, wa enê celbanê
eskerîya berê dewan ro vila bikê. Rojo bîn, şefeqê coser ra tirk û
kurd qereqol ra vejîyenê, bi peyatey raşt vera xwi danê rayîdê dewan. Epey
rayîdşîyayîş ra pey, tirk hewnîyeno ki betilîya wo. Tirk xwi pîze di
fikirîyeno, ki yew deki (oyun) bi enbazdê xwi yê kurdî ro virazo. Tirk xwi pîze di vajîyeno, vano ez go kurdî ra vaja,
bê ma yewbînî wegîyê (wegîrê). Ki mi ti wegrotî mîyane dê mi sero ti yew deyri
vanê. Ki deyra to qedîyay, naro ti mi wegênê ez mîyane dê to sero yew deyri
vana. Tirk xwi bi xwi vano senî hawa bibo, kurd weş tirkî nêzano. Deyra
(lawikî, kilam) ki kurd vajo do di-hîrê qalî bê. Ki nobi (dori) hamey bi mi, ez
go yew deyra dergi vaja û xwi rê mirdî kurdî wenişa. Fikirîyayîşê ena
dek ra pey, tirk, kurdi ra vano: Enbaz! Kurd, vano: Belê, kerem biki. Tirk, vano: Bê ma yewbînî wegî yê. Kurd, vano: Baş o. Lakim senî
hawa? Senî ma go bizanibê, ki ma çiqas
yewbînî wegroto? Tirk, vano: Ki mi ti wegrotî,
mîyane dê mi sero ti yew deyri vaji. Ki deyra to qedîyay, ti naro mi wegênê ez
mîyane dê to sero yew deyri vana. Kurd, verê
tikêkê fikirîyeno. Dim ra xwi pîze di vano, xule ez go verê tirkî wegîya. Deyra tirkî
kirra. Go sevajo? Go vajo yaylalar, yaylalar, ponc deqey ra
pey, deyra tirkî qedîyena. Ki nobi amey mi, ez go dest bi deyra Hesenê Mûsoy
bika. Kêmasey yew seet romena. Ez go mirdî tirkî wenişa. Kurd, tirkî ra vano: Enbaz! Tirk, vano: Belê, kerem biki. Kurd, vano: Verê ez to wegêna. Ki deyra to qedîyay,
naro ti mi wegênê. Tirk, vano: Hayhay, başo, beno.
Kurd, tirkî wegêno. Tirk dest bi deyra xwi keno, vano: Yaylalar yaylalar... ay akşamdan açta gel,
dilo dilo yaylalar... Welhasil çend deqey ra pey, deyra
tirkî qedîyena. Noba wegrotişî yena bi tirkî. Naro tirk, kurdî wegêno. Kurd senî ki mîyane dê tirkî wenişeno, ca di destê xwi beno goş dê xwi
ver, dest bi deyra Hesenê Mûsoy keno, vano: Lo lo lo... lo lo
lo... Deyra Hesenê Mûsoy derga, nêqedîyena. Nabên ra epey wext vîreno. Tirk
hewnîyeno ki deyri nêqedîyena. Tirk, kurdî ra vano: Enbaz! Kurd, vano: Kerem biki, vaji. Tirk, vano: Deyra to nêqedîyay? Kurd, vano: Nê, nêqedîyaya. Ena lolo ya, hama lêlêya
deyri menda. Tirk ca di kurdî xwi mîyanî serra
roneno, vano: Nê enbaz, nê. Ne ez to wegêna, ne ti mi wegî. Vegrotiş qedîya. Kurd, vano: Ti zanê. Kêfê to yo.
ŞOREŞ Ê ŞEWQA
Beyankerdişê Cûmhurriyet ê Tirkiya ra pey, serekê Cûmhûrriyet ê Tirkiya
Mistafa Kemal 1935 di yew qanûn vejeno. Namê enê qanûnî, kanûnê şewqa yo.
Ferman Tirkiya ro vila beno. Kefî xwi sere ro piştiş û kilaw û fes xwi serî
sernayîş qedexe wo. Gerê heme kes mejbûr şewqa xwi serî serno! Kamo ki îhtiramê
qanûnî nêko, ceza beno!
Welhasil qanûnê Mistafa Kemalî heme mentîqan ê Tirkiya û yê Kurdistanî
ro vila beno.
Rojê yew dewa Kurdistanî di, yew
dewij îhtiramê enê qanûnî nêkeno. Muxtarê dew sekeno nêkeno, nêşêno şewqa
seredê enê dewijî ser no.
Muxtar veynda enê dewijî dano vano:
Bewnî, dewijê mi. Kam
şewqa xwi serî ser nêno, ceza beno! Ceza enê zî zafa. Ki ti şewqa xwi serî
sernênê, ez mecbûra şora qereqol di seresker ra vaja! Dewij, muxtarî
ra vano: Ez şewqa xwi serî
sernêna. ’Edetê bav û kalikan dê ma, kefî xwi sere ro piştişo. Bav û kalikanê ma şewqî xwi serî ser nênaya.
Ez zî şewqa xwi serî ser nênana. Ti şonê kamî ra vanê, şo vaji. Welhasil
muxtar, mecal (îmkan) dewijî di nêveyneno. Nêşêno dewijî qene
(ikna) biko. Muxtar, şono gerê dewijî qereqol di keno. Qereqol ra di zeftî yenê
dew. Zeftî enê dewijî gênê benê qereqol.
Sereskerê qereqolî dano dewijî ro. Kefî seredê dewîjî ra gêno bi zor şewqa
seredê dewijî ser nano. Dewij senî ki reseno dew da xwi, şewqa xwi serî serra
roneno, rana kefî sere dê xwi ro pêşeno. Muxtar hewna şono gerê dewijî qereqol
di keno. Zeftî rana yenê dew. Zeftî hewna dewijî gênê benê qereqol. Seresker ê qereqolî bi hêrs dewijî
ra vano: Qey ti şewqa xwi serî ser nênanê? Dewij, vano: ’Edetê ma nîyo. ’Edetê
ma kefî xwi sere ro piştişo. Bav û kalikanê ma kefî xwi sere ro pişta. Ezî kefî xwi sere ro pêşena. Seresker rana kefî seredê dewijî
serra gêno bi zor şewqa sere dê dewijî ser nano. Dewij senî ki mîyanê qereqol
ra vejîyeno, ca di şewqa sere dê xwi serra roneno, verê kefî xwi sere ro
pêşeno, dim ra zî cor di kefî sero şewqa seredê xwi ser nano. Seresker zî
pencera ro temaşê dewijî keno. Seresker veynda yew eskerî dano, eskerî ra vano
şo ay dewijî bîyar mi het. Esker şono pol ê dewijî tepêşeno gên beno sereskerî
het. Seresker, rana dewijî rê şîretan
keno, vano: Lajêm! Mi enkay to ra nêva ti gerê kefî xwi
sere ro nêpêşê, tenê şewqa seredê xwi ser nê? Dewij, sereskerî ra vano: Ma ti nê veynenê, şewqa ha seredê mi sero ya. Seresker vano: Temam, ez veynena, to ha şewqa sere dê xwi
ser naya. Mi fam kerd. Ti çirê bindê şewqa di kefî xwi sere ro pişta (pede
kerda)? Dewij xwi fek di niçeno û bi kurdî vano: Eno herr, lajê herî. Ê ma binda, ê yîni sero ya, rana zî qebûl nêkenê.
|